سنگ ها ي كليه

سنگ های كلیوی رسوبات سختی هستند كه در داخل كلیه ها و از نمك های اسیدی و املاح ساخته می شوند.

علل ایجاد سنگ های كلیوی متعدد اند، ولی شایع ترین علت غلیظ شدن ادرار است كه باعث كریستالی شدن و چسبیدن مواد معدنی به یكدیگر می گردد.

حركت و عبور سنگ كلیه غالبا با درد همراه است. به طور معمول درد از ناحیه پهلو و یا كمر، دقیقا در زیر دنده ها شروع می شود و به سمت تحتانی شكم و یا لگن حركت می كند. زمانی كه سنگ وارد مجاری ادراری می شود، شدت درد تغییر می یابد.

معمولا سنگ های كلیوی منجر به بروز آسیب جبران ناپذیر نمی شوند.

صرف نظر از داروهای مسكن و نوشیدن مقادیر زیادی مایعات، درمان های دیگر غیر ضروری اند، ولیكن به هر جهت درمان می تواند در پیشگیری از سنگ های مكرر در افراد مستعد كمك كننده باشد.

علایم

یك سنگ كلیه زمانی منجر به ظهور علائم می شود كه وارد میزنای شود. میزنای یا حالب، لوله ارتباط دهنده كلیه و مثانه است. در این زمان علائم و نشانه های زیر ظهور می كنند:

درد شدید در ناحیه پهلو و كمر، درست در زیر دنده ها

درد منتشرشونده به سمت تحتانی شكم و لگن

درد در هنگام دفع ادرار

ادرار صورتی ، قرمز یا قهوه ای رنگ

تهوع و استفراغ

احساس نیاز مداوم به دفع ادرار

تب و لرز در صورت وجود عفونت

علل

معمولا سنگ های كلیوی یك علت خاص ندارند. غالبا تعدادی از عوامل در تركیب با هم شرایطی را ایجاد می كنند كه فرد را مستعد ابتلا به سنگ كلیه می سازند.

سنگ كلیه زمانی ایجاد می شود كه اجزای ادرار (شامل: مایع ادرار، املاح مختلف و اسیدها) از حالت تعادل خارج شوند. در چنین شرایطی ادرار شما حاوی مواد كریستالی بیشتری خواهد بود، همچون كریستال های كلسیم، اگزالات و اسید اوریك، و مایع موجود نیز قادر به رقیق سازی آنها نخواهد بود و به موازات تشكیل كریستال ها، ادرار دچار كمبود موادی می شود كه قادرند از چسبیدن كریستال ها به یكدیگر و تشكیل سنگ جلوگیری كنند. در چنین شرایطی احتمال تشكیل سنگ های كلیوی افزایش می یابد.

زمان مراجعه به پزشك

در صورت مشاهده علائم و یا نشانه های شدید و نگران كننده ، به پزشك معالجتان مراجعه نمایید.

در صورت تجربه حالات زیر سریعا به اورژانس مراكز مراقبت پزشكی مراجعه نمایید :

درد بسیار شدیدی كه اجازه آرام نشستن را به شما نمی دهد.

درد همراه با تهوع و استفراغ

درد همراه با تب و لرز

انواع سنگ های كلیوی

بیشتر سنگ های كلیوی حاوی بیش از یك نوع كریستال هستند. دانستن نوع سنگ های كلیوی به تشخیص علت های ایجاد كننده ی سنگ كمك خواهد كرد و در تعیین راهكارهای كلیدی به منظور كاهش خطر تولید سنگ های بیشتر در آینده، مفید خواهد بود.

انواع سنگ های كلیوی عبارتند از:

* سنگ های كلسیمی : بیشتر سنگ های كلیوی از نوع سنگ های كلسیمی و معمولا در فرم اگزالات كلسیم هستند. برخی میوه ها و سبزیجات و نیز آجیل و كاكائو حاوی سطوح بالایی از اگزالات هستند. كبد نیز اگزالات تولید می كند. عوامل غذایی ، مقادیر بالای ویتامین D ، عمل جراحی روده و دیگر نارسایی های متابولیكی، غلظت كلسیم و یا اگزالات را در ادرار افزایش می دهند. سنگ های كلسیمی در شكل فسفات كلسیمی نیز وجود دارند.

* سنگ های ناشی از عفونت : برخی سنگ ها در پاسخ به عفونت شكل می گیرند، مانند عفونت دستگاه ادراری. این نوع سنگ ها می توانند به سرعت ایجاد شده و بزرگ شوند.

* سنگ های اسیداوریكی: این نوع سنگ ها در افرادی كه دچار دهیدراتاسیون یا از دست دهی آب بدن شده اند، ایجاد می گردند؛ مانند افراد استفاده كننده از رژیم های پرپروتئین و یا افراد مبتلا به نقرس. عوامل ژنتیكی و نارسایی های مرتبط با بافت های سازنده خون نیز در مستعد سازی فرد در ابتلا به سنگ های اسیداوریكی نقش دارند.

* سنگ های سیستین : این نوع سنگ ها درصد كمی را به خود اختصاص می دهند و در افراد دچار نوعی نارسایی كلیوی ارثی تشكیل می شوند. این نارسایی ارثی منجر به دفع مقادیر بالایی از برخی اسیدهای آمینه می شود (سیستینوریا).

* انواع دیگر: برخی انواع نادر سنگ های كلیوی نیز می توانند ایجاد گردند.